1. 7 redenen om niet aan evaluatie en monitoring te doen
2. 6 redenen om wel aan evaluatie en monitoring te doen
3. tips om de kans op succes van evaluatie en monitoring te vergroten
4. hulp bij de keuze van methoden voor evaluatie en monitoring.
   
   Verder vindt u informatie over:
5. bronnen voor meer informatie over evaluatie en monitoring
6. evaluatie en monitoring door WIJZER
7. een checklist voor evaluatie

Monitoring en evaluatie

Waarom niet?

1. Voorlichting is een doekje voor het bloeden
   Bijvoorbeeld omdat het besluit voor de campagne het gevolg is van een politiek compromis. De uitvoerende instantie wordt opgezadeld met een opdracht die niet succesvol kan zijn, en soms wenst men niet eens dat het doel bereikt wordt. Evaluatie is dan natuurlijk ook ongewenst.
2. Men wil niet weten of het mis gaat
   Bijvoorbeeld omdat uitvoerders willen vermijden dat de opdrachtgever of baas besluiten gaat nemen die de continuïteit van het werk aantasten. Hierbij speelt een rol dat effectiviteit van communicatie vaak moeilijk is aan te tonen.
3. Conflicterende doelen
   De leiding van een organisatie heeft andere doelen dan de uitvoerders. Bijvoorbeeld: de directie wil dat het beleid wordt uitgedragen, de uitvoerders willen de relatie met de klanten (doelgroep) goed houden.
4. Aanloopperikelen en lange duur van campagnes
   Communicatie heeft meestal niet meteen effect. Soms gaan er jaren overheen voordat er van een grootscheepse gedragsverandering sprake is. Maar ondertussen kost communicatie wel geld. Externe partijen en persmedia hebben daar lang niet altijd oog voor.
5. Onzekerheid
   Mensen zijn vaak onzeker over zichzelf, ook ten opzichte van collega's. Evaluatie en monitoring kunnen leiden tot een confronterende vergelijking van werkwijzen, productiviteit etc.
6. Bureaucratische verhoudingen
   In een bureaucratie is geen ruimte voor fouten en fouten worden altijd aan een 'schuldige', een persoon of afdeling toegewezen. Daarom is de neiging niet groot om via een goede evaluatie de eigen fouten aan het licht te brengen.
7. Werkdruk
   Het volgende project lijkt altijd belangrijker dan het vorige project.

Vrij naar: Röling e.a. (Basisboek voorlichtingskunde, 2e druk, hoofdstuk 15)

Waarom wel?

1. Bijsturen van lopende campagne en activiteiten
   Activiteiten of het effect ervan kunnen bijvoorbeeld tegenvallen, er kunnen ongewenste neveneffecten optreden, externe ontwikkelingen (bijvoorbeeld media-aandacht of communicatie-campagnes van anderen) kunnen invloed hebben om de doelgroep.
2. Verantwoorden van bestede middelen (geld, menskracht)
   Het kan gaan om één of meer van de volgende vragen:
   • is voldoende bijgedragen aan het vooraf afgesproken doel?
   • zijn de afgesproken (communicatie-)middelen en activiteiten gerealiseerd?
   • had het beter/efficiënter gekund?
3. Kennis ten behoeve van volgende projecten/activiteiten:
   • over hetzelfde onderwerp voor dezelfde doelgroep;
   • voor dezelfde doelgroep maar over een ander onderwerp;
   • over hetzelfde onderwerp maar voor een andere doelgroep;
   • ten behoeve van samenwerking met anderen (bijvoorbeeld met intermediairs).
   Deze kennis kan leiden tot beter onderbouwde keuze voor volgende projecten.
4. Kennisontwikkeling
   Dit kan zowel gericht zijn op de afdeling/organisatie als geheel (lerende organisatie) als op de individuele medewerkers die bij een project betrokken zijn. In beide gevallen kan het voor de organisatie een uiterst nuttig doel zijn.
5. Het profileren of evalueren van de afdeling of organisatie als geheel
   Dit kan een zeer legitiem doel zijn, iedere organisatie moet van tijd tot tijd aan de weg timmeren, en goede organisaties kijken van tijd tot tijd ook kritisch naar het eigen functioneren.
6. Naast deze algemene redenen zijn er soms speciale redenen om te evalueren, bijvoorbeeld:
   • beoordelen van een nieuw medium of een nieuwe werkwijze;
   • een oordeel vormen over een specifiek aspect, bijvoorbeeld samenwerking met intermediairen
   • nagaan of een bestaande, ingesleten werkwijze of product nog voldoet.

Evaluaties door WIJZER